SKODA Favorit
W ówczesnym czechosłowackim koncernie Skoda, był to niewątpliwie samochód przełomowy. Głównie ze względu na swój przedni napęd, ale nie tylko. Produkowane poprzednio tutaj modele, takie jak Tudor, Spartak czy Octavia, miały silniki umieszczone z przodu i napędzające oś tylną. Potem pojawiły się kolejno inne modele: Skoda 1000 MB, 100, 105 i 120, w których silniki usytuowano z tyłu. Skoda Favorit otrzymała natomiast napęd przedni, co zresztą nie obyło się bez początkowych trudności produkcyjnych. Warto bowiem pamiętać w jakich czas ów model rodził się na deskach konstruktorów. O jego produkcji podpisano porozumienie rządowe z zakładami motoryzacyjnymi w Czechosłowacji w 1983 roku. Potem jednak prace ciągnęły się 4,5 roku, nim nowe auto ujrzało światło dzienne na jesiennych targach w Brnie w 1987 r. Uruchomienie seryjnej produkcji w liczbie 180 tys egzemplarzy aut, przewidziano na połowę 1989 r.
Dotychczas koncern Skoda w gruncie rzeczy, wykorzystując swą bogatą tradycję, polegał na własnych siłach. Teraz ze względu na narastającą konkurencję nie tylko na Zachodzie, ale również w krajach b. RWPG, (przypomnijmy, że przemysł motoryzacyjny w NRD, nawiązywał wówczas współpracę z Volkswagenem, a przemysł radziecki – z Fiatem) musiał skorzystać z współpracy licencyjnej ze znanymi firmami zachodnimi.
I tak, nadwozie Skody Favorit, zaprojektowała znakomita włoska firma Stile Bertone, układy hamulcowe modernizowano z pomocą firmy
Girling Collete, gaźniki przejęto z niemieckiego Pierburga, poszczególne części silnika (głównie związane z głowicą) modernizowano z pomocą: Nippon Pistons Ring, Mahle i Kolbenschmidt. Części z tworzyw sztucznych, wytwarzano korzystając z technologii firm Elastrogen, Kautex i innych. Sprzęgło powstawało we współpracy z Boge i Fichtel Sachs, a uszczelki z firmą Elring. Już chociażby te proste wyliczenie, niektórych tylko światowych firm, świadczy o rozległości tego przedsięwzięcia.
Był to niewątpliwie zupełnie inny samochód osobowy w porównaniu z dotychczas produkowanymi w zakładach Skody. Ustawiony z przodu poprzecznie silnik, napędzający przednią oś, zastosowane w przednim zawieszeniu kolumny Mac Phersona oraz znacznie zmodernizowane silniki, to tylko niektóre z gruntownych zmian konstrukcyjnych. To jednak nie oznacza, że Skoda Favorit była samochodem w pełni nowoczesnym i pozbawionym wszelkich wad. Nawet sami producenci nie ukrywali, że traktują go jako samochód rozwojowy. Zmiany polityczne, jakie wkrótce nastąpiły w Europie wschodniej, nie ominęły również Czechosłowacji W ich rezultacie Skoda Favorit szybko przeszła do historii.
HISTORIA MODELU
1987 | Pierwsza prezentacja modelu na międzynarodowych targach w Brnie |
1989 | Pojawienie się na rynku europejskim pierwszych Skód Favorit z silnikiem o pojemności 1,3 l |
1991 | Do zakładów produkcyjnych Skody w Mlada Boleslav, wkracza koncern (w drodze umowy o współpracy) Volkswagena. |
1994 | Prezentacja nowego modelu – Skoda Felicia |
GŁÓWNE CECHY UŻYTKOWE
+ ZALETY
- przestronne wnętrze
- stosunkowo niska cena zakupu
- bagażnik o zmiennej pojemności
- funkcjonalna obsługa
- dobre właściwości jezdne
- niezły komfort resorowania
– WADY
- mało dynamiczny silnik
- niewygodne siedzenia
- niska jakość wykończenia
- ciężko pracujący układ kierowniczy bez wspomagania
OPINIE SPECJALISTÓW
Z biegiem lat nagromadziło się ich sporo i chociażby z tego względu były one niejednorodne. W początkowym okresie sporo było (zwłaszcza na łamach naszej prasy) przysłowiowego „wybrzydzania”. Kwestionowano przy tym, nie zawsze zasadnie, wiele rzeczy np. wymiary tego auta. Chodziło o to, że było ono nieco dłuższe niż inne ówczesne samochody tej klasy (Skoda Favorit miała długość 3,815 m , a dla przykładu Fiat Uno lub Peugeot 205 mierzyły ok. 3,7 m.). W Skodzie Favorit mieszczą się dość swobodnie cztery osoby nawet wysokiego wzrostu.
Aprobowano pojemność jej bagażnika, ale krytykowano zbyt nisko unoszoną klapę tylną. Po jej otwarciu, najniżej położony punkt (obudowa zamka) znajduje się na wysokości 177 mm od poziomu jezdni. Zwracano uwagę, że ukształtowanie podłogi w bagażniku znacznie utrudniało przewożenie rozmaitych przedmiotów. Fabryczny dywanik ułożony wprost na kole zapasowym nie zapewniał bowiem równej powierzchni bagażowej. Nieosłonięte wnęki kół tylnych, uznawano za kolejny mankament. Łatwo je przecież uszkodzić w trakcie przewożenia twardych, większych przedmiotów. Krytycznie oceniano niektóre elementy wyposażenia wnętrza samochodu. Dotyczyło to szczególnie ukształtowania foteli, które niezbyt dobrze są dopasowane do ludzkich kręgosłupów. Dobra jest wprawdzie widoczność wskaźników, ale mimo to tablica rozdzielcza nie jest zbyt czytelna i funkcjonalna. Przełączniki i wyłączniki działają zbyt opornie, co nieraz powoduje omyłkowe włączenie innej ich funkcji niż zamierzona. Wnętrze jest słabo wentylowane, a ogrzewanie niezbyt wydajne. Dmuchawa jest głośna i ma nieprzyjemny dla ucha dźwięk. Widoczność z fotela kierowcy jest ograniczona. Niezbyt dobrze widzi się przednie narożniki karoserii. Natomiast widoczność do tyłu ograniczają szerokie słupki tylne i wysoko umieszczona półka podokienna. Krytyczne oceny zebrał nawet spryskiwacz szyby przedniej. Działa on zbyt intensywnie i po krótkim czasie trzeba płynem uzupełniać jego zbiornik. Inną słabością Skody Favorit są rozmaite elementy z tworzyw sztucznych. Nie są one dobrze dobrane i spasowane. W rezultacie niektóre z nich stają się źródłem hałasów. Silnik Skody Favorit, to zmodernizowana jednostka napędowa z dawnych modeli 105 i 120. Na ogół nie ma kłopotów z jego uruchamianiem, ale automatyka rozruchowa, zdaniem niektórych specjalistów, sprzyja wzrostowi zużycia paliwa. Cytowane tu opinie są przykładem bardzo krytycznego spojrzenia wielu fachowców na nowy model czeskiego samochodu.
W trakcie podstawowego testu drogowego wykonanego w Polsce, (Skoda Favorit 135) osiągano przyspieszenia od 0 do 100 km/h w ciągu 17 s, a średnie zużycie paliwa wynosiło 8,9 l/100 km. Krytyczne opinie odnoszą się również do zawieszenia. W połączeniu z ujemnymi cechami układu kierowniczego nie jest ono ani zbyt komfortowe ani pewne w działaniu. Dotyczy to szczególnie zachowania się auta na zakrętach. Jest ono wówczas podsterowne.
Warto jednak dodać, że przytoczone opinie są pokłosiem badań testowych wykonanych w Polsce przez redakcję jednego z czasopism motoryzacyjnych w 1992 r. W porównaniu jednak z innymi testami zagranicznymi, nie wydają się one zbyt obiektywne. Zresztą ich autorzy wręcz przyznali, że widocznie spodziewali się po nowym czeskim aucie nieco więcej niżby należało. Kiedy w jednym z testów porównywano Skodę Favorit z Polonezem okazało się, że uzyskała ona wyższe noty np. w ocenie zawieszenia. Wiadomo przy tym, że jest to przecież popularny i stosunkowo tani samochód, a wiele usterek w jego konstrukcji usunięto w trakcie kolejnych lat produkcji.
Najczęściej występujące usterki:
- niesprawności pompy w układzie chłodzenia
- podatna na uszkodzenia instalacja elektryczna
- usterki w pracy silnika
- szybkie zużywanie się okładzin hamulcowych
- zbyt wysoka emisja szkodliwych związków w spalinach
inne słabe punkty to:
- zawodne regulatory, rozdzielacz i alternator , styki w układach elektrycznych
- przepalenia uszczelki podgłowicowej
- wycieki oleju z silnika i skrzyni biegów
- usterki zamków drzwiowych
- pojawiająca się korozja na krawędziach drzwi i pokrywie silnika
- źle dopasowane elementy z tworzyw sztucznych we wnętrzu pojazdu
- defekty rozrusznika
- uszkodzenia napędu licznika i prędkościomierza
- pękanie przedniej szyby
- niedomagania czujnika paliwa
- hałasy we wnętrzu pojazdu
W trakcie jednego z testów przeprowadzanego w 1992 roku w Niemczech, Skoda Favorit 135 LSe uzyskała następujące noty:
(skala ocen ocena bardzo dobra – 1, niedostateczna – 5)
- właściwości jezdne – 3
- skrzynia biegów – 3
- układ kierowniczy – 4
- hamulce – 3
- zawieszenie – 3
- karoseria – 3
- silnik – 4
- zużycie paliwa – 3
- cena – 1
- koszty eksploatacji – 2
Wyniki tego testu dobrze oddają ogólniejsze opinie na temat tego auta. Jest to po prostu średni samochód, a jego niepodważalną zaletą była głównie stosunkowo korzystana cena zakupu. W teście tym auto osiągało prędkość maksymalną 140 km/h, a jego przyspieszenie od 0 do 100 km/h wynosiło 16,0 sek. Średnie zużycie paliwa osiągało wartość 8,4 l/ 100 km.
Dosyć ciekawie kształtowały się wyniki testu porównawczego Skody Favorit i Łady Samary. W teście tym stosowano oceny od 1 do 10 punktów (10 punktów oznaczało ocenę bardzo dobrą). Oto jego rezultaty:
Skoda Favorit:
- cena – 10
- zużycie paliwa – 10
- jakość wykonania – 7
- fotele przednie – 8
- wnętrze z przodu pojazdu – 8
- wnętrze z tyłu pojazdu – 9
- ogrzewanie i wentylacja – 8
- bagażnik – 10
- zachowanie na trasie – 8
- hamulce – 10
- skrzynia biegów -10
- zawieszenie – 10
- układ kierowniczy – 10
- hałas w czasie jazdy – 8
- przyspieszanie – 9
- elastyczność silnika – 8
- widoczność – 8
- światła – 10.
W czasie testu średnie zużycie paliwa wynosiło 8,4 l/100 km. (testowano Skodę Favorit 136 L z silnikiem o mocy 64 KM). Jak z tego widać niemieccy eksperci zajmujący się szczegółowym badaniem nowych samochodów bardzo wysoko ocenili Skodę Favorit, ale przecież nie oni jedni. Również w innych testach „międzynarodowych” auta te uzyskiwały korzystne wyniki.
Decydowała o tym, po prostu, chłodna kalkulacja. Przede wszystkim testujący z góry czynili założenie, że jest to przeciętny samochód i porównywali go z konkurującymi na rynku modelami. Uwzględniali przy tym fakt, że w ówczesnych warunkach był to samochód raczej przejściowy, który ciągle doskonalono. W ciekawym teście długodystansowym (50 tys. km) przeprowadzonym przez redakcje czasopism: czeskiego „Auto Magazin”, polskiego „Auto International” oraz węgierskiego „Auto Magazinu” w 1994 roku porównywano 5 różnych samochodów: używane Fiat Tipo, VW Golf i Mazdę 323 oraz nowe Ładę Samarę i Skodę Favorit. Tu kryterium wyjściowym była cena ich zakupu. Chodziło o to jakie auto warto wybrać mając do dyspozycji określoną kwotę pieniędzy. W ogólnej punktacji i tu Skoda Favorit wyprzedziła Ładę Samarę. W teście tym osiągnęła zużycie paliwa 8,25 l/100 km oraz przyspieszenia od 0 do 100 km/h w ciągu 16,9 sek.
WNIOSKI KOŃCOWE
Wybierając spośród samochodów używanych Skodę Favorit, niewątpliwie trzeba uwzględnić fakt, że samochód ten przeszedł już do historii. Skądinąd wiadomo, że rozmaite wady konstrukcyjne i technologiczne niesprawności dotyczyły zwłaszcza aut z najwcześniejszego okresu produkcji. W modelach późniejszych dokonano wielu korzystnych zmian, a więc cytowane tu zbiory usterek nie zawsze muszą się potwierdzać w praktyce.
Szczepan Kryda
(Prawa autorskie zastrzeżone)